Hacettepe Üniversitesi’nde Halk Sağlığı’ nın tarihçesi, 1954 yılında kurulan Ankara Üniversitesi Çocuk Sağlığı Bilimsel ve Sosyal Araştırma Enstitüsü ile başlamıştır. Enstitü’nün kurucusu Prof. Dr. İhsan Doğramacı enstitü çalışmalarında çocuk sağlığında topluma yönelik koruyucu sağlık hizmetlerine ağırlık vermiştir. Hacettepe semtinde kiralanan küçük bir binada kurulan Ana Çocuk Sağlığı (AÇS) merkezinde çalışmalar yürütülmeye başlanmıştır. 1957’de Ankara Üniversitesi’ne bağlı Hacettepe Çocuk Hastanesi’nin açılmasıyla birlikte, AÇS’ de verilen ilk basamak sağlık hizmetleri hastane çevresindeki bölgedeki gecekondularda da yürütülmeye başlamıştır. Enstitü bünyesinde 1961 yılında Hacettepe Sağlık Bilimleri Yüksekokulu’na bağlı olarak çeşitli yüksekokullar açılmıştır. 

Bu yıllarda, ülkede hekim sayısının yetersiz olmasının yarattığı olumsuzlukların giderilmesinin yanı sıra, kırsal alanda çalışacak pratisyen hekim yetiştirilmesi amaçlanmaktaydı. Devlet Planlama Teşkilatı’nın raporlarında mevcut tıp fakültelerine daha fazla sayıda öğrenci alınmasının yerine, yeni tıp fakültelerinin kurulması önerilmişti. Bu arada Hacettepe’de Ankara Üniversitesine bağlı, toplum hekimliği eğitimine öncelik veren yeni bir tıp fakültesi kurulması fikri ortaya atılmıştı. Bu nedenlerle, 1963 yılında Hacettepe Sağlık Bilimleri Yüksekokulu, Ankara Üniversitesi’ne bağlı Hacettepe Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi hâline getirilmiştir. 

Hacettepe Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi; Temel Tıp Bilimleri Enstitüsü, Klinik Bilimler Enstitüsü ve Toplum Hekimliği Enstitüsü adı altında üç enstitüden oluşmaktaydı. Tıp fakültesi içinde yer alan bu üç enstitü arasındaki bilimsel dayanışma güçlü bir şekilde devam etmiştir. Klinik Bilimler Enstitüsü’nün öğretim üyeleri, Toplum Hekimliği Enstitüsü’nün gereksinim duyduğu konularda bilimsel danışmanlık yaparken, Klinik Bilimler Enstitüsü’nün ders programları içinde Toplum Hekimliği Enstitüsü’nün derslerine de yer verilmiştir. Toplum Hekimliği Enstitüsü’nün bir tıp fakültesinde açılan üç enstitüden birisi olması nedeni ile Toplum Hekimliği dalı Tıp Fakültesi içinde ağırlık kazanmıştır.

Toplum Hekimliği Enstitüsü’nün ilk direktörü (1963-1966) Prof. Dr. Doğan Karan’dır. 1966 yılında ise Prof. Dr. Nusret Fişek Ankara Üniversitesi Hacettepe Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi Toplum Hekimliği Enstitüsü Direktörlüğü’ne seçilmiştir. 1967 yılında Hacettepe Üniversitesi kurulduğunda, Toplum Hekimliği Enstitüsü, üniversiteye bağlı bir birim olarak kalmış, ayrıca Tıp Fakültesi içinde de “Toplum Hekimliği Bilim Dalı” kurulmuştur. Prof. Dr. Nusret Fişek’in Toplum Hekimliği Enstitüsü’nün ve Toplum Hekimliği Bilim Dalı’nın (daha sonra adı Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı olmuştur) gelişmesinde büyük katkıları olmuştur. Halk Sağlığı Enstitüsü’nün kurulduğu tarih olan 1966 yılında kadrosunda sadece bir öğretim üyesi bulunurken bu kadro 15 yıl içinde öğretim üye ve yardımcıları ile beraber 75'e yükseltilmiştir. 

Toplum Hekimliği Enstitüsü’nde öğrencilerin fakültede aldıkları teorik eğitim dışında, sahada uygulama eğitimlerini tamamlamaları amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşmak için sahada hizmet sunum modeli geliştirilmeye yönelik çalışmalar yürütülmüştür. Bu kapsamda Toplum Hekimliği Enstitüsü 1966-1978 yılları arasında Hacettepe ve Gülveren bölgelerinde, Pediatri ve Kadın-Doğum Bilim dalları ile birlikte ana- çocuk sağlığı ve doğum hizmetlerini yürütmüştür. O zamanki adıyla Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı ile imzalanan protokoller doğrultusunda 1965 yılında Etimesgut, 1975 yılında ise Çubuk Sağlık Eğitim ve Araştırma Bölgeleri kurulmuştur. Bu kapsamda kadrosu üniversitede olan ve Sağlık Bakanlığı tarafından yöneticiliği onaylanan bir öğretim üyesi sağlık grup başkanlığını üstlenmiş ve üniversite öğretim üyeleri, asistanları ve öğrencileriyle bölgede eğitim ve araştırma çalışmalarını yürütmüştür. Adı geçen bölgelerde, halka sağlık hizmeti sunumu, Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi’nin sağlıkla ilgili diğer fakülte ve yüksekokullarında öğrenim gören öğrencilerinin de toplum içinde eğitiminin yanı sıra, ulusal ve uluslararası kuruluşlarla işbirliği halinde, ülkenin öncelikle sağlık sorunları ile ilgili çeşitli araştırmalar yürütülmüştür. 

Yükseköğretim Kurulu Yasası (1981) ile üniversitelerdeki çok sayıda enstitü arasında Toplum Hekimliği Enstitüsü de kapatılmıştır. Tıp fakültesindeki Toplum Hekimliği Bölümü'nün adı da “Halk Sağlığı Anabilim Dalı” olarak değiştirilmiş, öğretim elemanları ve özellikle araştırma görevlisi kadroları yeniden belirlenmiştir. Toplum Hekimliği Enstitüsü'nün 1981 yılında kapatılmasından sonraki dönemde, mezuniyet öncesi dersler ve mezuniyet sonrası yüksek lisans ve doktora programları Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı tarafından sürdürülmüştür.

Halk Sağlığı Enstitüsü 1992 yılında 2547 Sayılı Kanun'da değişiklik yapan 2809 Sayılı Kanun ile kurulmuştur (03/07/1992 tarih ve RG. No. 18003). Halk Sağlığı Enstitüsü’nün kuruluşundan bir yıl sonra, YÖK Yürütme Kurulu kararı ile (18/05/1993 tarih ve 93.19.794 Sayılı) Sağlık Bilimleri Enstitü Kurulu’nda, Halk Sağlığı Enstitüsü’nün bir anabilim dalı gibi temsil edilmesine karar verilmiştir. Bu kapsamda da halk sağlığı alanında dokuz yüksek lisans ve beş doktora programı Sağlık Bilimleri Enstitüsü altında Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı tarafından yürütülmüştür.

Halk Sağlığı Enstitüsü’nün Yönetim Kurulu kararı ve teklifi, Hacettepe Üniversitesi Senatosu’nun 12.04.2012 tarihli onayıyla Halk Sağlığı Enstitüsü bünyesinde Halk Sağlığı, Epidemiyoloji, Sağlık Eğitimi ve Sağlığı Geliştirme, İş Sağlığı ve Meslek Hastalıkları ve Çevre Sağlığı ve Hekimliği Anabilim Dalı olmak üzere beş anabilim dalı açılması konusundaki teklifi 23/05/2012 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu toplantısında incelenmiş ve uygun görülmüştür. Bu süreç içerisinde, 2014 yılına kadar lisansüstü eğitim programları yine Sağlık Bilimleri Enstitüsü bünyesinde yürütülmüştür. Daha sonraki dönemde Halk Sağlığı Enstitüsü’nün Yönetim Kurulu kararı ve teklifi ve Hacettepe Üniversitesi Senatosu’nun onayıyla, Sağlık Bilimleri Enstitüsü bünyesinde yürütülen lisansüstü programların Halk Sağlığı Enstitüsü’ne aktarılması teklif edilmiş ve bu teklif 25/09/2014 tarihli Yüksek Öğretim Genel Kurulu’nda uygun görülmüştür. Bu tarihten itibaren programların yürütülme sorumluluğu tamamen Halk Sağlığı Enstitüsü’ne devredilmiştir. Halk Sağlığı Enstitüsü bünyesinde Afetlerde Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı açılması ve Afetlerde Sağlık Yönetimi Yüksek Lisans Programı’nın Anabilim Dalı’na aktarılması teklifi 15/04/2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu’nda görüşülerek uygun bulunmuş ve böylece Halk Sağlığı Enstitüsü’nde altı anabilim dalı altında lisansüstü programlar yürütülmeye başlanmıştır.

Hacettepe Üniversitesi Senatosu’nun önerisi ve Yükseköğretim Kurulu’nun kararı ile 15.07.2016 tarihinden itibaren Halk Sağlığı Enstitüsü’nde altı anabilim dalı altında bağımsız biçimde yürütülen lisansüstü programlar ve bu programlara kayıtlı öğrenciler yeniden Sağlık Bilimleri Enstitüsü’ne devredilmiştir. Yukarıda adı geçen dokuz yüksek lisans ve beş doktora programından oluşan lisansüstü eğitim programları yeniden Sağlık Bilimleri Enstitüsü altında, Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’nın sorumluluğunda yürütülmeye başlanmıştır.

Halk Sağlığı Enstitüsü’nün öğretim üyeleri halen sözü edilen lisansüstü eğitim programlarında mezuniyet sonrası eğitimleri yürütmektedir. Ayrıca Enstitü; halkın sağlık düzeyinin yükseltilmesi için bilimsel araştırma ve projeler yürütmek, kanıta dayalı halk sağlığı uygulamasına örnek teşkil edecek faaliyetler yapmak, bu konuda çalışan ulusal ve uluslararası kurum ve kişilere danışmanlık hizmeti vermek ve onlarla işbirliği yapmak, halk sağlığı alanında hizmet verenlerin nicelik ve niteliklerinin artırılması amacıyla hizmet içi eğitim programları yürütmek ve halk sağlığı biliminin gelişmesi için her türlü bilimsel çalışmayı yapmaya ilişkin etkinliklerini yürütmektedir. 

Halk Sağlığı Enstitü Müdürleri